21
Cảm Nhận Sự Thấu Cảm
Mưa từ ái quan tâm cho những chúng sanh lưu
chuyển
Bất lực như một chiếc thùng đi lên và đi xuống
trong một giếng nước
Qua sự phóng đại bẩm sinh chính mình, cái
"tôi",
Và rồi phát sinh sự dính mắc cho mọi thứ,
"Đây là của
tôi".
- BỔ
SUNG CỦA NGUYỆT XỨNG -
Mặc dù thật cần thiết trong việc bắt đầu có một ý chí mạnh
mẽ nhằm để phát triển từ ái và bi mẫn, sẽ không đầy đủ để phát triển những thái
độ vị tha này một cách giới hạn. Thật quan trọng để phối hợp sự thực tập từ ái
và bi mẫn với sự thực tập tuệ giác. Ngay cả nếu quý vị nghiên cứu để hổ trợ người
đó do sự quan tâm, nếu không có tuệ giác thì quí vị sẽ không thể rõ ràng lắm về
lợi lạc nào sẽ đến từ những nổ lực của quý vị. Một sự phối hợp cần thiết: Một
trái tim tốt lành của con người cũng như một bộ óc tốt lành của con người. Với những thứ này hoạt động với nhau, thì
chúng ta có thể thành tựu nhiều thứ.
ẨN DỤ ĐỂ QUÁN CHIẾU
Trong câu kệ được trích dẫn bắt đầu chương này. Nguyệt Xứng
cho thấy vấn đề tuệ giác có thể làm sâu sắc từ ái qua việc thấu hiểu tiến trình
mà qua đó chúng ta đau khổ. Ngài so sánh tiến trình đối với cách của một chiếc
thùng đi lên và đi xuống một cái giếng. Chúng sanh được sanh ra từ kiếp này đến
kiếp khác tương tự như một chiếc thùng trong một cái giếng như thế nào? Có 6 sự tương tự:
1. Giống
như một chiếc thùng bị cột bởi một sợi dây, cho nên chúng sanh bị thúc đẩy bởi
những cảm xúc phiền não chướng ngại ẩn tàng và những hành vi bị lèo lái bởi
chúng.
2. Giống
như thời khắc chiếc thùng lên và xuống trong giếng bị điều khiển bởi người lấy
nước, cho nên tiến trình của vòng luân hồi bị vận hành bởi tâm thức chưa được
thuần hóa, một cách đặc biệt qua niềm tin sai lầm rằng tự ngã tồn tại một cách
cố hữu, và sau đó hiểu sai bản chất của cái "của tôi".
3. Giống
như chiếc thùng đi lên và đi xuống trong cái giếng hết lần này đến lần khác,
cho nên chúng sanh lang thang không ngừng trong cái giếng vĩ đại của dòng luân
hồi, từ những tình trạng tột đỉnh của hạnh phúc tạm thời đến những tình trạng tột
cùng của khổ đau tạm thời.
4. Giống
như phải dùng nổ lực khó nhọc để kéo chiếc thùng lên nhưng nó rơi xuống một
cách dễ dàng, cho nên chúng sanh phải dành nổ lực lớn để đưa chính họ lên để có
một đời sống hạnh phúc hơn nhưng dễ dàng rơi xuống thành những hoàn cảnh khổ
đau.
5. Giống
như một chiếc thùng không thể quyết định những chuyển động của chính nó, cho
nên những nhân tố liên hệ trong việc cấu thành đời sống của một người là những
kết quả của si mê, dính mắc, và chấp trước quá khứ, trong hiện tại, cũng những
nhân tố này đang tạo ra tiếp diễn nhiều vấn nạn hơn cho những kiếp sống tương
lai, giống những đợt sóng trong đại dương.
6. Giống
như chiếc thùng đập vào tường vách của cái giếng khi nó đi xuống và đi lên, cho
nên chúng sanh bị hành hạ ngày qua ngày bởi nổi khổ của đớn đau và thay đổi, và
bằng việc vướng mắc trong những tiến trình ngoài sự kiểm soát của họ.
Qua sự so sánh này, Nguyệt Xứng cung cấp tuệ giác vào
trong những chi tiết của tiến trình bị trôi dạt trong vòng luân hồi.
Thứ nhất, áp dụng thông tin này về vòng luân hồi với
chính quý vị vì thế quý vị có thể thấu hiểu cảnh ngộ của quý vị và phát triển một
quyết tâm mạnh mẽ để vượt lên khỏi sự biến động của những vấn nạn tái diễn này.
Nếu tâm thức của quý vị chưa bị ảnh hưởng bởi suy nghĩ về cung cách chính quý vị
lang thang trong một vòng không thể kiểm soát của sự tự suy tàn, thế thì khi
quý vị phản chiếu trên tiến trình của khổ đau trong những chúng sanh khác, quý
vị sẽ không thấy sự khổ đau của họ quá đổi không chịu nổi mà quý vị sẽ cảm thấy
nhu cầu cần giúp đở họ giải thoát họ khỏi vũng lầy khổ đau này.
Phản Chiếu
Thiền Tập
Quán chiếu:
1.
Giống
như một chiếc thùng bị cột bởi một sợi dây, cho nên tôi bị thúc đẩy bởi những cảm
xúc phiền não chướng ngại ẩn tàng và những hành vi bị lèo lái bởi chúng.
2.
Giống
như thời khắc chiếc thùng lên và xuống trong giếng bị điều khiền bởi người lấy
nước, cho nên tiến trình của vòng luân hồi của tôi bị vận hành bởi tâm thức
chưa được thuần hóa, một cách đặc biệt qua niềm tin sai lầm rằng tự ngã tồn tại
một cách cố hữu, và cái "của tôi" đó tồn tại một cách cố hữu.
3.
Giống
như chiếc thùng đi lên và đi xuống trong giếng hết lần này đến lần khác, cho
nên tôi đã lang thang không ngừng trong cái giếng vĩ đại của dòng luân hồi, từ
những tình trạng tột đỉnh của hạnh phúc tạm thời đến những tình trạng tột cùng
của khổ đau tạm thời.
4.
Giống
như phải dùng nổ lực khó nhọc để kéo chiếc thùng lên nhưng nó rơi xuống một
cách dễ dàng, cho nên tôi phải dành nổ lực lớn để đưa chính tôi lên để có một đời
sống hạnh phúc hơn nhưng dễ dàng rơi xuống thành những hoàn cảnh khổ đau.
5.
Giống
như một chiếc thùng không thể quyết định những chuyển động của chính nó, cho
nên những nhân tố liên hệ trong việc cấu thành đời sống của tôi là những kết quả
của si mê, dính mắc, và chấp trước quá kh;, trong hiện tại, cũng những nhân tố
này đang tiếp tục tạo ra nhiều vấn nạn hơn cho những kiếp sống tương lai của,
giống những đợt sóng trong đại dương.
6.
Giống
như chiếc thùng đập vào tường vách của cái giếng khi nó đi xuống và đi lên, cho
nên tôi bị hành hạ ngày qua ngày bởi nổi khổ của đớn đau và thay đổi, và bằng
việc vướng mắc trong những tiến trình ngoài sự kiểm soát của tôi.
7.
Vì thế
từ chiều sâu trái tim tôi, tôi nên tìm cách thoát khỏi vòng lẩn quẩn khổ đau
này.
Mở Rộng Tuệ Giác Này Đến Những Người Khác
Bây giờ quý vị đã xác định những
cơ chế của khổ đau trong hoàn cảnh của chính quý vị, thì quý vị có thể mở rộng
tuệ giác này đến những chúng sanh đau khổ khác có cùng nổi khốn khó tương tự.
Tuy nhiên, đối với sự đáp ứng của quý vị là từ ái và bi mẫn, thì không đủ với
việc chỉ biết vấn đề người khác đau khổ như thế nào; quý vị cũng phải có một cảm
nhận gần gũi với họ. Bằng khác đi, càng biết về nổi khổ của những kẻ thù của
quý vị bao nhiêu, thì quý vị có thể càng vui sướng bấy nhiêu! Như Tông Khách Ba
nói:
Trong thế giới khi khổ đau được thấy trong một
kẻ thù, không chỉ nó là không thể không chịu nổi mà quý vị sung sướng trong ấy.
Khi những người chưa từng giúp đở hay làm tổn hại quý vị dường như đau khổ, thì
quý vị trong hầu hết mọi trường hợp không chú ý đến hoàn cảnh của họ. Sự phản ứng
này được tạo ra bởi không có một cảm nhận gần gũi với sự quan tâm đến những người
đó. Nhưng khi quý vị thấy những người bạn đau khổ, nó là không thể chịu nổi
[trong ý nghĩa rằng quý vị muốn làm điều gì đó về nó], và trong mức độ của sự
không thể chịu nổi lớn như cảm nhận gần gũi của quý vị đối với họ. Do thế, thật cần yếu là quý vị nên phát sanh một cảm
nhận yêu mến mạnh mẽ và tình cảm mạnh mẽ đối với chúng sanh.
Lòng từ ái và bi mẫn chân thật
sinh khởi trên căn bản của việc quan tâm đến người khác. Cảm nhận này về thấu cảm
được thành tựu bằng việc nhận ra rằng quý vị và tất cả những người khác - cho
dù là những người bạn, những kẻ thù hay những người vô tư - cùng chia sẻ một
khát vọng trung tâm bằng việc muốn hạnh phúc và không muốn khổ đau, ngay cả nếu
quý vị nghĩ về hạnh phúc và khổ đau một cách khác biệt. Cũng thế, nó giúp để nhận
thấy rằng, qua phạm vi của vô số kiếp sống, mỗi người ở vào một lúc nào đó đã từng
là mẹ của quý vị và một người bạn thân thiết nhất của quý vị. (Tôi đã giải
thích những điểm này một cách chi tiết trong tác phẩm Rộng Mở Từ Ái).
Với cảm nhận gần gũi và thân mật
tiên quyết này với mọi người hiện hữu, tuệ giác vào trong vấn đề chúng sanh
lang thang một cách bất lực trong vòng luân hồi như thế nào phục vụ để làm tăng
cường lòng từ ái và bi mẫn. Trong sự hiện diện của sự thân mật và tuệ giác, những
nhân tố của từ ái và bi mẫn, và một khát vọng để giúp đở sinh khởi một cách
không khó khăn.
Phản Chiếu Thiền Quán
Đem một người bạn vào tâm thức,
và trau dồi ba trình độ của từ ái:
1.
Người
này muốn hạnh phúc nhưng bị lấy mất đi. Thật dễ thương làm sao nếu người ấy có
thể thấm đẫm với hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của hạnh phúc!
2.
Người
này muốn hạnh phúc nhưng bị lấy mất đi. Nguyện cho người ấy được thấm đẫm với hạnh
phúc và tất cả những nguyên nhân của hạnh phúc!
3.
Người
này muốn hạnh phúc nhưng bị lấy mất đi. Tôi sẽ làm bất cứ điều gì mà tôi có thể
làm để giúp người ấy được thấm đẫm với hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của
hạnh phúc!
Bây giờ hãy trau dồi ba trình
độ của bi mẫn:
1.
Người
này muốn hạnh phúc và không muốn khổ đau, tuy thế lại lâm vào nổi đớn đau kinh
khiếp. Phải chi người này cuối cùng được thoát khỏi khổ đau và tất cả những nguyên nhân của khổ dau!
2.
Người
này muốn hạnh phúc và không muốn khổ đau, tuy thế lại lâm vào nổi đớn đau kinh
khiếp. Nguyện cho người này được thoát khỏi khổ đau và tất cả những nguyên nhân
của khổ đau!
3.
Người
này muốn hạnh phúc và không muốn khổ đau, tuy thế lại lâm vào nổi đớn đau kinh
khiếp. Tôi sẽ giúp đở người này thoát khỏi khổ đau và tất cả những nguyên nhân
của khổ đau!
Bây giờ trau dồi chí nguyện
toàn lực:
1.
Vòng
luân hồi là một tiến trình bị lèo lái bởi si mê.
2.
Do thế,
thật thực tế cho tôi để làm việc thành tựu Giác Ngộ và để giúp đở người khác
cùng làm giống như thế.
3.
Ngay cả
nếu tôi phải làm việc này một mình, tôi sẽ giải thoát tất cả chúng sanh khỏi khổ
đau và những nguyên nhân của khổ đau, và đưa chúng sanh đến hạnh phúc cùng những
nguyên nhân của nó.
Từng thứ một, hãy đem vào tâm
thức những cá nhân chúng sanh - đầu tiên là những người thân quyến, rồi thì những
người vô tư trung tính, và sau đó là những kẻ thù, bắt đầu với kẻ ít mích lòng
nhất - và lập lại những sự quán chiếu này với họ. Nó sẽ cần đến hàng tháng và
hàng năm, nhưng lợi ích của sự thực tập này sẽ là vô biên.
Thursday, April 02, 2015
